Tot voor kort werd een wettelijke samenwoning beëindigd door de verklaring van (één van) de wettelijke samenwoners, dan wel automatisch door het overlijden van een wettelijk samenwonende partner of door het huwelijk van één van hen met een derde.
Die laatste optie werd door de wetgever aanzien als weinig respectvol, aangezien een wettelijk samenwonende partner geconfronteerd kon worden met het einde van zijn wettelijke samenwoning door toedoen van het huwelijk van zijn partner met een derde persoon, zonder daarvan op de hoogte gebracht te worden. Ook de gemeente bleef dan in het ongewisse.
Recent werd de wet van 8 februari 2023 gestemd tot wijziging van het Oud Burgerlijk Wetboek met het oog op de afschaffing van de beëindiging van de wettelijke samenwoning door het huwelijk met een derde. Deze wet wijzigt artikel 147 van het Oud Burgerlijk Wetboek dat voortaan verduidelijkt dat men geen huwelijk kan aangaan voordat een bestaande wettelijke samenwoning beëindigd wordt, tenzij het dezelfde partijen betreft.
Voortaan dient dus eerst een einde te worden gesteld aan de wettelijke samenwoning. De overblijvende wettelijk samenwonende partner wordt daarvan op de hoogte gebracht via de ambtenaar van de burgerlijke stand. Daarna pas kan gehuwd worden met een derde persoon.
Deze wetgeving is van kracht vanaf 11 maart 2023.